پیشنهادی برای فراموش نكردن پرتوی و پرتوی ها در سینما
مراسم یادبود و گرامیداشت كامبوزیا پرتوی با بیان خاطراتی از این هنرمند و انتقاد از شرایط موجود سینما و از دست رفتن بزرگان سینما و همین طور لزوم توجه بیشتر به هنرمندان پیشكسوت و پیگیری اكران و نمایش آخرین فیلم این هنرمند «كامیون» انجام شد و همین طور پیشنهاد شد تا مجمع گردآوری آثار پدیدآورندگان فرهنگ و سینما به وجود بیاید.
به گزارش راستابلاگ به نقل از ایسنا، مراسم یادبود و گرامیداشت کامبوزیا پرتوی دوشنبه شب 10 آذرماه به همت کانون کارگردانان به صورت مجازی انجام شد.
این مراسم مجازی میزبان هنرمندانی چون رخشان بنی اعتماد، فرشته طائرپور، بهمن فرمان آرا، رسول صدر عاملی، علیرضا تابش، فریدون جیرانی، تورج اصلانی، غزل شاکری، کسری پرتوی، کاوه پرتوی، جهانگیر کوثری، نسرین مرادی، فرهاد توحیدی، فرشته صدرعرفائی، مسعود کرامتی، نادر مقدس بود که به صورت زنده یا با ارسال صدا درباره ابعاد مختلف هنری پرتوی، سخنانی را بیان نمودند.
مازیار میری که اجرای این مراسم مجازی را بر عهده داشت در بخش های مختلف این گفت و گو به بیان سالهای فعالیت این هنرمند و حساسیت های وی روی فیلمنامه هایش اشاره نمود و اظهار داشت: فیلمنامه ای به من داده بود تا به یک تهیه کننده بدهم اما پیش از انجام یک جراحی مهم به من گفت این کار را نکنم، برای اینکه باید بخشی را تغییر دهند و بعد که آنرا کامل کرد باردیگر بنا شد تا به انجام بقیه فرآیند آن بپردازیم.
محسن امیریوسفی رئیس کانون کارگردانان درباره کامبوزیا پرتوی بیان کرد: او کارش را بسیار جدی می گرفت و در طول ۴۰ سال اخیر تعداد آثار بسیار زیادی از او به جا مانده است. در روزها و سال های کامبوزیا پرتوی را از دست دادیم که بیش از هر دوره دیگری به یک انسان خلاق با ایده های جدید نیاز داشتیم.
نسرین مرادی همسر کامبوزیا پرتوی با اشاره به اینکه این هنرمند مانند استاد او نیز بوده، اظهار داشت: سینمای ایران دغدغه همیشگی پرتوی بود و برای آن کم نمی گذاشت. ولی با دلی پر از بین ما رفت. او برای فیلم آخرش "کامیون" بسیار اذیت شد و و همین عاملی بود برای هر روز فرسوده تر شدن او. برای مجوز فیلمش بسیار دوندگی کرد و خیلی ها مانع شدند. این اواخر هم به دنبال اکران آنلاین آن بود که باز هم امکانش حاصل نشد. پرتوی حتی وقتی در بیمارستان بود می گفت باید کارهایم به سرانجام برسانم و همچنان مشغول نوشتن و پیگیری کارهایش بود.
کاوه پرتوی و کسری پرتوی فرزندان این فیلمساز فقید نیز در این مراسم مجازی به ابعاد دیگری از زندگی و شخصیت اجتماعی، خانوادگی و سینمایی این هنرمند اشاره کردند.
سپس علیرضا تابش مدیر عامل فارابی با اشاره به تقدیر از پرتوی که در جشنواره فیلم های کودک و نوجوان اخیر به دبیری او برگزار شد، بیان کرد: این بزرگداشت در روحیه او که مدتی بود با بیماری دست و پنجه نرم می کرد، تاثیر بسیار خوبی داشت. وی در آبان ماه با وجود درگیری با کسالت و بیماری فیلم نامه ای به نام «آینده بچه ها» در حوزه کودک و نوجوان برای من فرستاد. او جزو پیشگامان سینمای کودک و نوجوان بود و آثار ایشان، تجسم غایی هدف سینمای کودک در دهه 60 و 70 بود. با ساختن فیلم «کامیون» این نظرگاه را ارائه داد که در پناه عشق، هیچ آوارگی وجود ندارد و شور و حال نوجوانانه و شناخت دقیقش از نسل نوجوان، به خلق آثاری چون «من ترانه 15 سال دارم» و «فراری» که برمبنای فیلمنامه های وی ساخته شدند، رسید.
مسعود کرامتی از دوستان قدیمی پرتوی نیز در سخنانی اظهار داشت: او آدم پرتلاشی بود و همیشه طرح و فیلمنامه آماده داشت آن هم در شرایطی که می دانیم چقدر کار کردن دشوار است و اگر در جای دیگری به دنیا آمده بود، شاید بیشتر قدر او را می دانستند. او کارگردانی را بیشتر از دیگر حرفه ها دوست داشت بنابراین به سمت فیلمنامه نویسی و کارگردانی رفت. ما با رفتن این آدم یکبار دیگر کسی را از دست دادیم که می توانستیم تاثیر بیشتری از او بگیریم. خیلی از هنرمندان ما مانند بهرام بیضایی، امیر نادری، هوشنگ گلشیری و... را دیگر در کشور خودمان نداریم و رفتن کامبیز این دردها را برای من بیشتر کرد.
رخشان بنی اعتماد با ارسال پیامی صوتی ضمن اظهار تاسف برای از دست دادن این هنرمند بیان کرد: با شیوع ویروس کرونا به غیر از ابعاد فاجعه، فکر می کردم جهان پس از کرونا حداقل برای نسلهای بعد، جهان بهتری خواهد شد اما کرونا ماند و انسان درسی از این شرایط نگرفت. جنگ و کشتار و ترورهای وقیحانه ادامه پیدا کرد و ما فقط نظارهگر رفتن عزیزانی مثل تو بودیم که از جلوی چشمانمان میگذرند.
بهمن فرمان آرا نیز با ارسال پیامی صوتی کوتاه اظهار داشت: او آدمی استثنایی بود و ما جای خالی او را همیشه احساس خواهیم کرد. فیلمنامه هایی که او نوشت برای کارگردانانش فیلم های ممتازی به حساب می آیند، همانطور که وی در کارهای خودش هم بسیار درخشان بود.
فرشته طائرپور که نخستین کارهای پرتوی را تهیه کنندگی کرده است هم با ارسال پیامی صوتی و بسیار احساسی به آثار و کاراکترهای مختلف فیلم ها و فیلمنامه های این هنرمند اشاره و به تاثیر و ماندگاری وی در ذهن کودکان و نوجوانان اشاره نمود.
وی در قسمتی از صحبت های خود اظهار داشت: کامبیز پرشروشور... کامبیز قصه گو می شنوی؟ صدای بچهها را میگویم. بچههای روز گذشته، بچههای امروز. بچههای فردا. و بچههای همیشه را. بچه های فیلم ماهی، گلنار، گربه آوازه خوان، بازی بزرگان. چند روز است که در هوای بارانی نام تو را صدا میکنند و خاطراتشان با تو را مرور میکنند. کامبیز قصهگو میشنوی؟ کامبیز میشنوی صدای بانوی میانسالی را که از خارج تلفن کرده و میگوید خوشحالم که قهرمان کودکی من گلناری بود که خمیر کلوچه هایش ترش می شد. گوش کن کامبیز. همه بچههایی که باردیگر دست بزرگترهایشان را گرفته و به سینما آمدهاند و دارند با عروسکهای تو در سالن همخوانی میکنند و سالن از صدای آنها و بزرگترهایشان پر از غوغا و نشاط شده...
فرهاد توحیدی نیز با تاکید بر اینکه فیلمنامه های وی موجب شد کارگردانان بهترین فیلم های خودرا در کارنامه شان ثبت کنند، اظهار داشت: او یک هنرمند و فیلمنامه نویس یگانه بود که شهودی زیست و خیام وار زندگی کرد و هیچگاه خودرا در غم فردا، محصور نکرد.
رسول صدرعاملی که بیشترین تعداد فیلم را همراه با هم کار کرده اند با اشاره به اینکه "او یک سینماگر تأثیرگذار بود و در این واقعیت، تردید نکنید و یک شخصیت جامع داشت" اظهار نمود: او فقط یک فیلمنامه نویس ساده یا یک فیلمساز نبود. بدون اغراق هر شب خانه او محل رفت و آمد فیلمسازان جوان بود. بچه هایی که از شهرستان ها فیلمنامه به دست نزد کامبیز می آمدند و از او مشورت می گرفتند. و این غیر از خود ما بود که حرفه ای بودیم. او اهتمام می کرد به همه کمک نماید. ما فیلمنامه نویس خوب کم نداریم اما تفاوت او با همه آنها این بود که کامبیز فقط برای خودش کار نمی کرد و خودش را نسبت به هر کسی که علاقمند جدی سینماست، مسئول می دانست و چیزی را دریغ نمی کرد. او یک شخصیت جامع داشت.
غزل شاکری که نقش «گلنار» را بعنوان نخستین حضور بازیگری اش در فیلم «گلنار» به کارگردانی پرتوی داشته است، هم اظهار داشت: ما بچه های زمان جنگ و روزهایی بودیم که رویاهایمان هم سیاه و سفید بود و کودکی شادی نداشتیم. «گلنار» موجب شد رویای کودکی ما رنگی شود.
فرشته صدرعرفایی با تاکید بر خاصیت غیرقابل تغییر بودن و کامل بودن فیلمنامه های این فیلمساز در فیلم های «دایره» و «کافه ترانزیت» که با بازی او ساخته شد، اظهار داشت: به ندرت پیش می آید، فیلمنامه ای دست بازیگر باشد و نتوانی جمله ای از آنرا عوض نکنی و معمولا نادرند فیلمنامه نویسانی که اینقدر ساختمان فیلمنامه آنها درست باشد که بازیگر نتواند پیشنهادی برای تغییر دیالوگ یا چیزی از آن ارائه بدهد. وقتی وی در اتاق کارش در خانه کار می کرد، من صدای ایشان را می شنیدم و می دیدم که چگونه تک تک نقش ها را بازی می کند. او دوست داشت چیزی را که می نویسد، برای دیگران بخواند و از دیگران نظر بگیرد. امیدوارم که فیلمنامه های ناتمام یا کارنشده آقای پرتوی به تصویر کشیده شود و مطمئنم این چیزی است که او می خواست.
تورج اصلانی فیلمبرداری که در فیلم «کامیون» با پرتوی همکاری کرده است، اظهار داشت: او به باور پذیری فیلم هایش بسیار حساس بود و در انتخاب بازیگران بسیار دقیق عمل می کرد. دوست داشت در کارگردانی سادگی را معیار قرار دهد و بیشتر می خواست از زبان سینما برای بیان قصه هایش بهره ببرد. تکنیک سینما را تا جایی دوست داشت که در خدمت احساس باشد و نه فراتر از آن. او به شفافی یک کودک و به پختگی یک فیلسوف بود. خواهش می کنم برای این که پرتوی و پرتوی ها در سینمای ایران فراموش نشوند، تشکلی با عنوان "مجمع گردآوری آثار پدیدآورندگان فرهنگ و سینما" به وجود بیاید چون هنرمندی مانند آقای پرتوی، قصه های بسیار زیادی دارند که لازم است گردآوری شود.
فریدون جیرانی نیز به تحلیل این هنرمند پرداخت و اظهار داشت: شاید ما در جهان سوم دنبال واژه هایی باشیم که از آنها معانی بیرون نیاید. نسل سوم فیلمسازی گرفتار همین محافظه کاری شدند و بنابراین در کارهای فیلمسازان مشخصا کامبوزیا پرتوی، نمی توان عقیده یا تفکر خاصی را دنبال کرد. تفکر او متأثر از شرایطی است که در آن زندگی کرده است. خانم طائرپور به کامبیز قصه گوی دنیای مهربانی ها اشاره نمود و این دنیا که وی در فیلم های کودکانه اختتام دهه شصت خود ترسیم کرد، محصول اختتام جنگ است و امید به این که ما تغییراتی در جامعه خواهیم داشت و به سمت آزادی های بیشتر حرکت می نماییم.
این کارگردان ضمن اشاره به آثار کامبوزیاپرتوی اشاره کرد: وی در ادامه فعالیتش به سمت حرف های جدی تر در «بازی بزرگان» می رود، در صورتیکه شرایط هم تغییر یافته است. در ادامه شرایط محدود بر کار او هم اثر می گذارد و این سوال پیش می آید که چه زمانی می تواند خودش را مطرح کند؟ به عقیده من تنها دوره ای که کارگردان ها می توانند عقاید خودرا مطرح کنند و روشن تر و شفاف تر حرف بزنند، بین سالهای 77 تا 80 یعنی دوره اول اصلاحات است. در این دوره، دو فیلمنامه «دایره» و «قطعه ناتمام» از کامبوزیا پرتوی، به نظر من مشخص ترین فیلم های او به لحاظ بیان حرف و عقیده هستند. در ادامه باید دنبال وی در فیلم های آقای صدرعاملی، فیلم خیابان های آرام، فیلم فراری و... بگردیم و این جستجو ادامه دارد و پایانی ندارد. آقای کرامتی حرف قشنگی زد و گفت اگر کامبوزیا پرتوی در جای دیگری متولد شده بود، هوش و ذکاوت او تبلور بیشتری پیدا می کرد و حتما یک رماننویس یا یک قصه نویس می شد که این از تلخی روزگار ماست...
در بخش های دیگری از این برنامه نادر مقدس به کارهای صنفی این هنرمند و جهانگیر کوثری نیز به بیان خاطراتی از این هنرمند پرداخت.
کامبوزیا پرتوی فیلمنامه نویس و کارگردان سینما 4 آذر ماه دار فانی را وداع گفت. او که به علت عمل قلب به بیمارستان مراجعه نموده بود، سرانجام به علت مبتلاشدن به کرونا در بیمارستان، درگذشت.
این کارگردان سینما که متولد 1334 است، کارگردانی فیلم هایی چون «ماهی» «گلنار»، «بازی بزرگان»، «کافه ترانزیت»، «ننه لالا و فرزندانش»، «کامیون» را برعهده داشته است. تازه ترین ساخته او فیلم «کامیون» است که هنوز به نمایش عمومی در نیامده است.
پرتوی همین طور نویسنده فیلم نامه های آثاری چون «من ترانه 15 سال دارم»، «فراری»، «دایره»، «محمد رسول الله (ص)» هم بوده است. مدتی پیش این هنرمند در جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان تقدیر گردید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب