نجف دریابندری از نگاه محمود دولت آبادی
به گزارش راستابلاگ محمود دولت آبادی می گوید: یاد نجف دریابندری را همچون یكی از ناخدایان زبان و ادبیات ایران گرامی می دارم.
این نویسنده به دنبال درگذشت نجف دریابندری - مترجم و نویسنده - در یادداشتی که به طور اختصاصی در اختیار ایسنا گذاشته نوشته است: نجف دریابندری....
یکی از هوش های کم نظیر تاریخی گفته است "انسان در ذهنش زندگی می کند" جالب این که دنیا او را همچون باورمندترین شخصیت های ماتریالیست به یاد می آورد.
هرچه باشد صدق این عبارت را شخصاً به تجربه دریافته ام و آنچه در ذهن من مدام مرور می شود دوستانِ دور و نزدیکم هستند و البته نادوستانی در راه این زندگانی که به عمد یا به سهو به من زخم زده اند. بدین سان زندگی در ذهن جریان دارد در دو بُعد شاخص که به فرزانگان و فرومایگان حساسیتً ویژه دارد. در این میانه هستند چهره هایی با نسبت هایی از نیکی و ناخوبی که در رفتار موجبِ آزردگی هایی شده اند، اما به علل ناشی از زمانه که اندیشیده ام به نظرم رسیده که از روی اضطرار چنان شده اند و گذشته ام. اما نجف دریابندری از زمره آدمیانی بوده که همواره در مدار ذهن و خیالم بوده است جا به جا. درهمین ماجرای فلج کننده ی کرونا از اولین کسانی که به ایشان فکر کردم نجف دریابندری بود. دریغ این که نه دیدار ممکن بود و نه می شد به او تلفن زد، چونکه چندی بود که دیگر نمی شنید و این را در آخرین دیدار متوجه شدم که سخن هم نمی گوید.
مدتی که نشسته بودم کنارش فقط نگاه داشتیم به یکدیگر و این مفهوم مشترک در ذهن می گذشت که " بله، چنین است !" و آنچه هنوز در نجف دریابندری زنده بود چشم هایش بود که همان خنده ی خاموش را در خود داشت و اجازه نمی داد به تو که غمگین در او بنگری. شاید این به نظر عادی بیاید برای اشخاصی که از نزیک نجف را ندیده بودند چنان افراخته و به قامت و سراپا زیبایی و سلیقه در پوشیدنِ لباس که این همه از انضباط شخصیتی وی می آمد. دفترِ کارش در ضلع جنوبی حیاط بود تا به یاد می آورم، و نجف برای رفتن به دفتر کارش، ریش تراشیده با لباس مرتب که می پوشید از آن چند متر حیاط عبور می کرد و می رفت می نشست پشت میز کار. چنین انضباطی در نسل نجف دریابندری عادت شده بود، چنانچه به یاد می آورم زنده یاد دکتر ابراهیم یونسی هم چنین بود و کم و بیش شاملو و احمد محمود هم با همان امکانات محدود، و همینطور آن دوست گرامی مشترک نجف و من، دکتر حسن مرندی قصر- رفیقی که در مراسم درگذشتش نجف از شدت تأثر زبان به کام شد و حرفی نتوانست بزند و من بغض ترکاندم و زآن پس هردو براه افتادیم در سکوت و حسرت از دست رفتن مرندی که یگانه بود از هر جهت در دوستی و انسانیت و مدارا. اما برای نجف زندگی همیشه اهمیت خویش را داشت و سرزندگی تا سرِ پا بود. صورت گرفت که شبی را بگذرانیم به سرخوشی، و این به سال هایی بر می گردد که برشت گویا بدان مناسبت نوشته بوده" آن که می خندد هنوز خبر فاجعه را نشنیده است" و در آن شب نجف با یک- دو دوست دیگر گفتند و خندیدند، و خنده های نجف معروف بود به رسایی و بلند صدایی و اتاقِ کوچک من ظرفیت آن شلیکِ خنده ها را نمی داشت. شب به اتمام رسید و بامداد فردا فرزندم سیاوش که ده- دوازده ساله بود پرسید" بابا این دوستت کی بود؟" گفتم " آقا نجف دریابندری، چطور بابا؟" سیاوش گفت" آخه خنده هاش نگذاشت تاصبح بخوابم!" من لبخند زدم و شاید گفته باشم البته تیغه ی دیوار بین دو اتاق هم زیاد ضخیم نیست ! باری... باشد دیگرانی از هنرهای او سخن بگویند و اگر زمانه ای رسید که وارسی و پژوهش در زندگانی ارباب فرهنگ ضروری تشخیص داده بشود، لابد پرداخته خواهد شد به مجموع زیر و بم های شخصیت هایی مثل نجف دریابندری و کارهایی که او انجام داده و زندگی ای که از سر گذرانیده و یافت خواهند شد پژوهندگانی که از نوع واقع بینی خودِ نجف در وی نگاه کنند و کتاب بنویسند جهت اصلِ یادگیری که نجف استاد آن بود.
پس من با یاد چهره ی پر از شوق زندگی و آن قامت رشید و ایستاده این یادداشت را به پایان می برم با افزودنِ این نکته که شخصاً از کار و توانایی های نجف در نثرنویسی، در ادبیاتی که او برای ترجمه انتخاب می کرد، از داوری صریح وی در ادبیات و اندیشه، و از دقتِ وی در بیانِ مفاهیم -که به قدر بضاعت خود آموخته ام - یادِ نجفِ دریابندری را همچون یکی از ناخدایان زبان و ادبیات ایران گرامی میدارم.
•••
محمود دولت آبادی- نیمه اردیبهشت۹۹»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب